Fayl Va Papkalar Bilan Ishlash

1 Fayl Yaratish

Linuxda yangi fayl yaratish uchun touch buyrug'idan foydalaniladi. Bu buyruq yangi bo'sh fayl yaratadi yoki agar fayl allaqachon mavjud bo'lsa, uning o'zgartirilgan vaqtini yangilaydi.

touch filename

Misollar:

touch myfile.txt       # myfile.txt nomli yangi bo'sh fayl yaratadi
touch notes.md         # notes.md nomli yangi bo'sh fayl yaratadi

Yuqoridagi misollarni ishlatganingizda, joriy katalogda myfile.txt va notes.md nomli fayllar paydo bo'ladi.

2 Faylni O'chirish

Linuxda faylni o'chirish uchun rm buyrug'idan foydalaniladi. rm buyrug'i yordamida ko'rsatilgan faylni o'chirish mumkin.

rm filename

Misollar:

rm myfile.txt        # myfile.txt faylini o'chiradi
rm notes.md          # notes.md faylini o'chiradi

Agar fayl muvaffaqiyatli o'chirilsa, terminal hech qanday xabar bermaydi, bu Linux terminalining o'ziga xos xususiyati hisoblanadi.

Eslatma: Faylni o'chirishda ehtiyot bo'ling, chunki rm buyrug'i faylni doimiy ravishda o'chiradi va qayta tiklashning oddiy usuli yo'q.

3 Yangi Katalog (Papka) Yaratish

Yangi katalog yaratish uchun mkdir (Make Directory) buyrug'idan foydalaniladi. Bu buyruq yordamida katalog yaratmoqchi bo'lgan joyingizda yangi papka paydo bo'ladi.

mkdir dirname

Misollar:

mkdir myfolder        # myfolder nomli yangi katalog yaratadi
mkdir projects        # projects nomli yangi katalog yaratadi

Bu misollarda myfolder va projects nomli kataloglar joriy katalog ichida yaratiladi. mkdir buyrug'i faqat bo'sh katalog yaratadi va unga fayl yoki boshqa katalog qo'shmaydi.

4 Bo'sh Katalogni O'chirish

Linuxda faqat bo'sh kataloglarni o'chirish uchun rmdir (Remove Directory) buyrug'idan foydalaniladi. Bu buyruq faqat katalog ichida hech qanday fayl yoki boshqa katalog bo'lmasa ishlaydi.

rmdir dirname

Misollar:

rmdir myfolder       # Agar myfolder katalogi bo'sh bo'lsa, uni o'chiradi
rmdir projects       # Agar projects katalogi bo'sh bo'lsa, uni o'chiradi

Agar katalog bo'sh bo'lmasa, rmdir buyrug'i xatolik haqida xabar beradi va katalogni o'chirmaydi.

5 Ichidagi Fayllar Bilan Birga Katalogni O'chirish

Agar katalog ichida fayllar yoki boshqa kataloglar bo'lsa, uni o'chirish uchun rm -r (rekursiv o'chirish) buyrug'idan foydalaniladi. Bu buyruq katalogni va uning ichidagi barcha fayllarni o'chiradi.

rm -r dirname

Misollar:

rm -r myfolder       # myfolder katalogini va uning ichidagi barcha fayllarni o'chiradi
rm -r projects       # projects katalogini va uning ichidagi barcha fayllarni o'chiradi

Eslatma: Bu buyruq katalog va uning ichidagi barcha fayllarni qaytarib tiklanmaydigan tarzda o'chiradi. Shuning uchun ushbu buyrug'dan ehtiyotkorlik bilan foydalanish tavsiya etiladi.

Qo'shimcha flaglar:

• rm -rf – Tasdiqlovsiz katalog va fayllarni o'chiradi (force). Agar katalogda ko'p fayl yoki himoyalangan fayllar bo'lsa, -f flagini qo'shib, tasdiqlash talab qilinmasdan o'chirishingiz mumkin.

rm -rf myfolder    # myfolder katalogini va ichidagi barcha fayllarni tasdiqlovsiz o'chiradi

Xulosa

• Fayl yaratish: touch filename – yangi bo'sh fayl yaratadi.

• Fayl o'chirish: rm filename – faylni o'chiradi.

• Katalog yaratish: mkdir dirname – yangi katalog (papka) yaratadi.

• Bo'sh katalogni o'chirish: rmdir dirname – faqat bo'sh kataloglarni o'chiradi.

• Ichidagi fayllar bilan katalogni o'chirish: rm -r dirname – katalog va uning ichidagi barcha fayllarni o'chiradi.

Bu buyruqlar yordamida Linuxda fayllar va kataloglar bilan ishlashni to'liq o'zlashtirishingiz mumkin. Fayl va kataloglarni yaratish, o'chirish va boshqarish Linux terminalida samarali ishlash uchun zarur bo'lgan asosiy ko'nikmalardan biridir.